Parantez / Yay Ayraç “()”
1. Cümlenin yapısıyla doğrudan doğruya ilgili olmayan açıklamalar için kullanılır.
Örnek: Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için geziyoruz (Nurullah Ataç).
– O kitabın çıkış tarihinde (1968) sen okuma yazma bilmiyordun.
Not: Yay ayraç içinde bulunan cümleler büyük harfle başlar ve sonuna uygun noktalama işareti getirilir. Ayrıca “yani” ile yapılan açıklamalar yay ayraç içine alınmaz.
Örnek: Babasından, yani okumasında büyük emeği geçen insandan daha ne isteyebilirdi ki?
2. Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıklamak ve göstermek için kullanılır.
Örnek: Zîbâ Dudu (Habbe Kadın ‘a) — A dostlar, damat bey gelin hanımı görür görmez sevincinden bayıldı.
Müştak Bey —Hayır, sevincimden bayılmıyorum: kederimden yüreğime iniyor. (Şinasi)
3. Parantez içinde yazılan tam anlamlı bir cümle ise cümlenin sonundaki nokta, soru veya ünlem işareti parantezi kapamadan konur.
Örnek: Bugünkü medeniyet yolunda ilerleyişimiz (Daha önceki müslüman Türk medeniyetlerini düşünün.) pek de büyük bir ilerleme olmasa gerek.
4. Alıntılarda, başta, ortada ve sonda alınmayan kelime ve bölümlerin yerine konulan üç nokta, yay ayraç içine alınabilir.
Örnek: “Aşk geçici, evlilik ise daimîdir. (…) En eski edebiyattan en yenisine kadar, her dilde, şiirin konusu zevce değil sevgilidir, hayaller ve semboller, hep sevgilinin süzgün gözleri ve karanlık kirpikleri etrafında pervaneler gibi uçuşur.” (Ahmet Haşim).
5. Yabancı kelimelerin okunuşları parantez içinde verilir.
Örnek: Rousseau (Ruso) Fransız edebiyatında romantizmin önemli temsilcilerinden biridir.
– İngiltere’de Lord Byron (Lord Bayron), Shelley (Şelli) ve Shakespeare (Şekspir) romantizmin kaynağı sayılırlar.
6. Bir ek almış olan özel veya cins isimlerden sonra yay ayraç kullanılırsa, bu ekler yay ayraçtan önce getirilir.
Örnek: Aşık Veysel’in (1894, Sivas – 1973) gözlerini kaybetmesinin hüzünlü hikâyesi herkesi duygulandırdı.
7. Söze alay etme, hafife alma, küçümseme, inanmama, kinaye anlamları katmak için ünlem işaretiyle birlikte kullanılır.
Örnek: İsteseymiş bu kitabı bir günde bitirirmiş (!) ama ne yazık ki vakti yokmuş.
-Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.
– Enflasyonun nasıl düşeceğini bilmeyen ekonomi bilginlerimiz (!) var.
|» “Noktalama İşaretleri“ sayfasına dön! «|
BENZER KONULAR
Bu Yazıya 58 Kişi Yorum Yazmış!
Yorum Yaz! | Görüş Bildir!
- Yazının Bağlantısı: Parantez / Yay Ayraç “()”
- Yazının Bölümü: Noktalama İşaretleri
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: Dil Bilgisi, Doğru Noktalama, İmleme, Konu Anlatımı, Nokta, Noktalama, Noktalama İşareti Nokta, Noktalama İşaretleri, Noktalama İşaretleri Açıklama, Noktalama İşaretleri Nedir, Noktalama İşaretleri ve Kullanıldığı Yerler, Noktalama İşaretlerinin Açıklaması, Noktalama İşaretlerinin Geldiği Yerler, Noktalama İşaretlerinin Kullanılışı, Noktalama İşaretlerinin Kullanımı, Noktalama İşaretlerinin Tanımı, Parantez Hakkında Bilgi, Parantez İşareti, Parantez İşareti Nerelerde Kullanılır, Parantez İşaretinin Kullanıldığı Yerler, Parantez Kullanıldığı Yerler, Parantez Kullanılışı, Parantez Nerelerde Kullanılır, Parantezin Özellikleri, Türk Dili, Türkçe, Türkçe Noktalama İşaretleri, Yay Ayraç, Yay Ayraç Nedir, Yay Ayraç Parantez, Yay Ayracın Özellikleri, Yazım ve Noktalama
- Rastgele 10 Yazı:
Aynen çok güzel ben de bayıldım bu siteye.
Çok güzel bayıldım ödevlerini buradan yapıyorum hep.
Çok güzel bir site bayıldım çok iyi anlatıyor.
Noktalama işaretlerini derli toplu bulduğum tek site burası.
Araştırmalarımı hep burdan yapıyorum.
Çok güzel bir site,ödevlerime çok yardımcı oluyor.Teşekkürler. Artık Türkçe ödevlerimi buradan yapacağım. :) Ayrıca not için de teşekkürler, çok yardımcı oldunuz gerçekten.
Çok kötü çünkü 4.maddenin örneği yanlış.
Neden yanlış olsun, alıntı metin içerisinde ortada gösterilmeyen kısımları belirtmek için (…) kullanılabilir. 4. madde ve örnek bununla ilgili.
Bence güzel bir site ve gayet güzel anlatmışsınız teşekkürler…
Çok işime yaradı hemde çook.
Sevdiğim güzel bir site ama yanlardaki reklamlar ollmasa daha iyi olabilirdi.