Mektup, bir haberi iletmek veya bir şeyi sormak/ istemek üzere kaleme alınır. Mektup sözcüğü, yazmak anlamındaki “ketb” sözcüğünden türetilmiştir ve yazılan şey demektir. İnsanların düşünce alışverişi gereksiniminden doğmuş bir anlatım yoludur.
Mektup, “Bir şey haber vermek, bir şey sormak veya istemek için, birine çoğunlukla posta yoluyla gönderilen, zarfa konulmuş yazılı kâğıt, nâme” demektir. Bir başka tarifle,”yazılı nesne, yazılmış şey” demektir. Farsçası nâme, Türkçesi betik, bitigdir. Birbirinden uzakta bulunan kişi ve kurumlar arasında haberleşmeyi sağlayan bir yazı türü. Mektuplar, insanların bilgi, görüş ve düşüncelerini birbirine bildirmek, istek ve dileklerini iletmek için sık sık kullandıkları bir araçtır.
Mektubun Türk dünyasındaki yeri henüz açıklığa kavuşmamakla beraber, MS.580 yılında İstanbul’a gönderilen diplomatik bir mektup ve daha sonraki yüzyıllarda Uygur prenslerinin yazdıkları mektuplar ele geçmiştir. Bunların dışında diğer Türk hükümdarlarının da komşularına veya devlet adamlarına siyasî nitelikte mektuplar gönderdikleri şüphesizdir. Türk edebiyatında mektup türünü Anadolu’ya yerleştikten sonraki tarih içinde takip edebiliyoruz.
17. Yüzyıldan sonra edebiyat türü olarak gelişen mektup, 19. yüzyılda büyük bir önem kazanır. Bunda okur yazar oranın artmasının, 1820 yılından sonra mektup zarfının ve posta pulunun kullanılmaya başlanmasıyla, posta hizmetlerinin düzenli hale gelmesinin büyük rolü olmuştur.
Günümüzde en çok kullanılan nev’ilerden biri olan mektup, temelde bir haberleşme aracı olmasıyla beraber kompozisyon ve taşıdığı üslup nitelikleri bakımından edebî bir değer ihtiva eder. Bunun yanında mektuplar, edebiyat tarihçisi için olduğu kadar bir tarihçi içinde belge niteliği taşımaktadır.
Mektuplar, her milletin edebiyatında önemli bir yere sahip olan edebi bir türdür. Klasik edebiyatımızda bir şeyi meydana getiren, bina eden mânâsına umumiyetle nesir karşılığı inşa, nâsir yerine münşî sıfatı kullanılırdı. Münşî edebî ilimlere vâkıf, bir maddeyi neşren ve mükemmel surette kaleme alabilen, kâtip demektir.
Mektubun ortaya çıkışı ilkçağa kadar uzanır. Ancak XV. yüzyıla kadar bir iletişim aracı olarak görülmüştür. Mektubun edebî bir tür olarak kabul edilmesi XVIII. yüzyıldan sonra gerçekleşmiştir. Bu yüzyıldan sonra siyaset adamlarından sanatçılara, edebiyatçılara kadar pek çok kişinin mektupları kendileri ya da başka biri tarafından kitaplaştırılmıştır.