- Çokbilgi.com - https://www.cokbilgi.com -

Hece Yapısı ve Satır Sonları

imla kuralları1. Türkçede kelime içinde iki ünlü arasındaki ünsüz, kendinden sonraki ünlüyle hece kurar.

Örnek: a-ra-ba, bi-çi-mi-ne, in-sa-nın, ka-ra-ca, alt-lık, al-dı.

2. Kelime içinde yan yana gelen ünsüzlerden sonuncusu kendisinden sonraki ünlüyle, diğerleri kendilerinden önceki ünlüyle hece kurar.

Örnek: bir-lik, sev-mek, Türk-çe, Kork-maz.

3. Batı kökenli kelimeler, Türkçenin hece yapısına göre hecelere ayrılır.

Örnek: band-rol, kont-rol, port-re, prog-ram, sant-ral, sürp-riz, tund-ra, volf-ram.

4. Satır sonunda, yer kalmadığı için yarım kalan kelimelerin bölünmüş olduğunu, yani devamının altta olduğunu göstermek için satır sonunda kısa çizgi kullanılır:

Örnek: … O zaman gördü ki, küçük çocuk, memleketlisi, minimini yavru ağlıyor. Ses-
sizce, titreye titreye ağlıyor.



5. Birleşik kelimeler de tek kelime gibi telâffuz edilerek heceleme buna göre yapılır.

Örnek: ……………………………………………………………………………………. ba-
şöğretmen Atatürk …………………………………………………………. il-
kokuldayken ……………………………………………………… Karaosma-
noğlu’nun……………………………………………………..

6. Türkçede satır sonunda kelimeler bölünebilir, fakat heceler bölünemez. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna kısa çizgi (-) konur.

Örnek: Burasını ilk defa görüyormuş gibi duvarlara, perdelere, möblelere, eşyala-
ra bakıyor, hayret ediyordu. Bütün bu muhitte Türk hayatına, Türk ruhuna ait bir göl-
ge, bir çizgi bile yoktu. Birden Bursa’daki çocukluğunun geçtiği baba evini hatırladı; sofada rahat ve beyaz örtülü divanlarvardı.
(Ömer Seyfettin)

7. Kelimeler satır sonunda ve başında bir tek harf kalacak şekilde bölünmez. Aşağıdaki gibi kullanımlar yanlıştır:

Örnek: …………………………………………………………………………………..a-
rabayla ………………………………………………………………………u-
çurtmamızın ………………………………………………………….cami-
i …………………………………………………………………………….niha-
î………………………………..

Doğruları şöyle olacaktır:

……………………………………………………………………………..ara-
bayla ……………………………………………………………………uçurt-
mamızın ……………………………………………………………………ca-
mii ………………………………………………………………………….ni-
haî………………………………

8. Özel isimlerde ve rakamlarda kesme işareti satır sonuna geliyorsa ve kesme işaretinden sonraki kısmın alt satıra geçmesi gerekiyorsa bu durumda kısa çizgi kullanılmaz:

Örnek: ……………………………………………………… Geçen yıl Ankara’
daki akrabalarımıza ………………………………………………1996′
da ………………………………………….

9. Bitişik yazılan kelimelerde de bu kurala uyulur.

Örnek: ba-şöğ-ret-men, il-ko-kul, Ka-ra-os-ma-noğ-lu.

10. Ayırmada satır sonunda ve satır başında tek harf bırakılmaz:
…………………………………………………………………………………… u-
çurtma değil,
.………………………………………………………………..uçurt-
ma;
……………………………………………………………….müdafa-
a değil,
………………………………………………………………… müda-
faa;

11. Gırtlak ünsüzü için kesme kullanılan kelimelerde kesmeli heceler satır sonuna getirilmez.

Örnek: ………………………………………………………………………….meş’-
aleyi                            değil                 …………………….meş’a-
leyi                              olacak              ……………………. kur’-
dan                             değil                 …………………….kur’a-
dan.                            olacak

12. “de” ve “ki” bağlacı ile “mi” soru ekinden önceki kelime satır sonunda kalıyor da bu ek ve bağlaçlar alt satıra iniyorlarsa araya (satır sonuna) kısa çizgi konmaz:

Örnek: …………………………………………………………….. önünde kitap
da yoktu ………………………………………………………. gördüm
ki söylüyorum ……………………………………………………………………………. geçen yıl
mı kazanmış?

13. Özgün imlâsıyla yazılan yabancı kelimeler satır sonunda kendi dillerinin kurallarına göre bölünür.

14. Kesme işareti satır sonuna geldiğinde yalnız kesme işareti kul­lanılır; ayrıca çizgi kullanılmaz.

Örnek: …………………………………………………………………………….. Edirne’
nin…
……………………………………………………………………………. Ankara’
dan…
…………………………………………………………………………….. 19996′
da…

Yazım Kuralları sayfasına dön! «|