Batı Türk Kağanlığı’nın olduğu zamanlar tamamen ve farklı olarak, Türklerin ve Orta Asya İki Irmak Bölgesi yöneticilerinin karşılıklı ilişkilerinin tarihi ile özleştirilir. Çin vakayınamesinin belgeleri, Datou Kağan’ın (575/6-603) kızı Suy-şu’nun, Sogdian yönetici Daisheby ile evlilikleri hakkında bilgi verir. “Yazı ve kanunlar Türklerinkiydi”nin altını çizer. Daha sonraları, asılları Türk olan, Semerkand’ın ve Penchikent’in yöneticilerinin varolduğu bilinir. V. A. Livşits, Sogdina’da tahtın miras olarak geçmediğini göstermiştir. En azından babası (Jodhshetak) yönetici olmayan Bilge Türk’ün yerine Sogdian Devaştiç geçmiştir.
7. yüzyılın sonu 8. yüzyılın başında Sogdian sosyal yapısı, Türkler ve Sogdianlar arasındaki kanuni ilişkiler ve iç hayat hakkındaki görüşler, bilim adamları tarafından incelenmiş Mug dağındaki Sogdian belgeleri sayesinde biliniyor.34 Konuyla alakalı bilgileri genelleyelim.
Sogdian belgelerinde keşfedilen sosyal terminolojinin geniş çerçevesi, gelişmiş feodal tip hiyerarşinin varlığı düşüncesine yol açmaktadır. Soyluluğun temel katagorileri şunlardır; yönetici kesimin temsilcileri (Çin kaynaklarında: chzhao-u) ve toprak aristokrasisi dihanlar, mal sahipleri (azimler ve sıradan olanlar) ve onları, en üst sınıfını unvanlı aristokrasi oluşturan sayısız azatlar (azatkar-insan) takip eder. Azatlar, devamlı prensin hizmetindeydiler ve vergiden muaftılar. Vergi yükümlüsü nüfusun büyük kısmı, el sanatlarıyla uğraşan ve köylü olan işçilerdi (karikar). Sosyal basamağın en aşağısı ömür boyu ve geçici köleleri ve değişik kategorilerden hizmetçileri içerirdi.
Herhangi bir kategorideki toprak için toprak sahibi, kadivarın mülkiyetinin temeliydi. Toprak satımı, alma senediyle belgelenirdi ki bu Mug arşivinde (belge V8) korunmuş olarak bu gerçeği tasdik eder. V. A. Livşits belgenin özelliğini tanımlar. Alım senedi şu temel konuları içerirdi: Derleme tarihi, sözleşmeyi yapan taraflar, anlaşmanın konusu ve anlaşma maddeleri, şahitlerin isimleri ve belgeyi düzenleyen sorumlunun pozisyonu. Bir toprağın fiyatı drahmalarla ifade edilirdi. İlginçtir ki bu fiyat Türk ordusundaki askerlere ödenen bir parça ipekli kumaşa eşitti.
Öncelikle, ihshidlere olmak üzere dikhanların büyük bölümüne ait olan değirmenler, onların diğer bir gelir kaynağıydı. Değirmenlerin kiralanmasıyla ilgili Mug arşivinden bir başka belge36 bunu kanıtladı. Orta Çağ’ın başlarında iki türlü değirmen kullanımı vardı: Kiralama ve sahibinin kendisinin kullanması.
Gelirlerin diğer bir maddesi de dükkanlarının çoğunun dikhanlara ait olduğu bazarlardır. Dokuma, özellikle pamuk ve ipek dokuma, Sogdina’da yaygındı. Hayvan derisi işi de iyi gelişmişti. Daha sonraki zamanlarda, bu örnekler kullanılarak Müslümanlık öncesi Sogdina’da silah üretimi üzerine uzmanlaşmış halk atölyelerinin var olduğu tahmin edilmiştir. Zırhlar, zırhaltı gömlekler, miğferler, çizmeler ve diğerleri, memurlar da dahil çeşitli kimselere verilen şeylerdi.
Bütün bunlar, Pencikent’in yöneticisi Devaştiçh’in (A5 ve B1) kalemindeki özel kayıtlarda kaydedilmişti. Derinin Devahtiçh’in hazinesine gönderildiği deri atölyeleri, yukarı Zeravşan’da mevcuttu. Derilerin önemli bir bölümü göçebe Türklerden tarım bölgelerine (kurban için hayvanlar ve sürü halindeki hayvanlar) gittiği biliniyor. Türkler, yerleşmiş nüfuslar tarafından sonradan tabaklanan işlenmemiş deriyi satın alırlardı. Coğrafyalara göre bu, Şaş’taki gerçek iş durumudur.
Mug koleksiyonundan evlilik anlaşması denilen belge, Sogdina’da gelişmiş bir sivil hukukun varlığını kanıtlar. Bu anlaşma Asya temsilcisi Uttegin ve Navkat hükümdarının vasisi ve karısı Çer’in evliliklerini tanımlar. Belgenin yapısını araştıran V. A. Livşits, tarafların karşılıklı yükümlülükleriyle alakalı 8 cümle seçmiştir. Metni analiz ederek araştırmacı, Sogdina’da çok karılılığın varlığı sonucuna varmıştır, ama bu çok karılılık sadece soylu Asyalılar ve hali vakti yerinde aileler içinde yaygındır.
Yazılı kaynaklardan alınan bilgilere dayanarak, yazıyı hazırlayanın düşüncesine göre, şöyle bitirmek mümkündür; 8. yüzyılın ilk çeyreğinde yerleşik Türkler arasında Sogdian çiftçi soyluluğu oluşuyordu. Karışım süreci başlamıştı. Sogdian soyluluğu Türk hiyerarşisine ve vahaların yakınlarına yerleşen Türklerin liderleri yerel politiksisteme dahil olmuştu.