Elmalılı Hamdi Yazır
Muhammet Hamdi Yazır, Batı felsefesiyle yakından ilgilenmiş Paul Janet’nin “Histoire de la Philosophie”nin metafizik kısmını “Metalip ve Mezahip” adıyla Türkçeye çevirmişti. Çeviriye yazdığı uzun “Dibace”de felsefe-din münasebeti bağlamında İslâm felsefesinin bir çeşit sorgulamasını yapmış, İslâm’ı felsefenin en tabiî sığınağı olarak göstermiştir.
Muhammet Hamdi Yazır, terakki (ilerlemeyi) mazideki kıymetleri değişime uğratarak yeni keşiflerde bulunmak, gelişmiş kıymetler halinde ortaya koymak, eskilerin servetine yenilerin servetlerini ilave etmek şeklinde ifade etmiştir. O da geleceği geçmişle, çağdaş bilim ve düşüncenin senteziyle kurmak ister.
Muhammet Hamdi Yazır, felsefeyi, daha çok bir eleştiri eylemi olarak kabul eder. Felsefe, toplumun varoluşunda ve sağlam olarak devamında büyük rolü olan dinî dikkate almalıdır. Bu bakımdan Muhammet Hamdi Yazır, felsefî düşüncenin ulaştığı son nokta olarak “din felsefesi”ni tespit eder. O, Batı felsefesinin, uzun seyri içinde hep tevhide ulaşmak gayreti içinde olduğunu söyleyerek onu bu gayretinde takdir eder. Muhammet Hamdi Yazır, gelenekle geleceği uzlaştırarak, “Beka içinde yenilenme, yenilenme içinde beka” veya özde sabit kalarak devamlı değişme formülünü savunmuştur.
Muhammet Hamdi Yazır, Atatürk’ün emriyle dokuz ciltlik bir tefsir yazmış, bu tefsir 1935’te basılmıştır. “Hak Dini Kur’an Dili” adlı bu tefsirde felsefî yorumlar ağırlık kazanmıştır. Birinci ciltte zaman zaman Descartes’in etkileri daha çok hissedilir. Kant’ı da yer yer eleştirir veya takdir eder. Hamdi Yazır’a göre, akılcı olmaktan, düşünmek özelliğinden yoksun ruhlar yalnız o günün sonuçları ile ilgilenirler; dolayısıyla zaman aşımı hükümlerine çabuk maruz kalırlar.
Muhammet Hamdi Yazır’ın tercümesini ve yazdığı dilekçeyi bir yazıyla değerlendiren o zamanki Edebiyat Fakültesi Felsefe Müderrisi Mehmed Emin, yazara felsefî yönden takdirlerini bildirmiştir.
|» “Kim Kimdir?“ sayfasına dön! «|
BENZER KONULAR
Yorum Yaz! | Görüş Bildir!
- Yazının Bağlantısı: Elmalılı Hamdi Yazır
- Yazının Bölümü: E
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: Biyografi, Biyografiler, Elmalılı Hamdi Yazır, Elmalılı Hamdi Yazır Biyografi, Elmalılı Hamdi Yazır Düşünceleri, Elmalılı Hamdi Yazır Eserleri, Elmalılı Hamdi Yazır Fikir Yapısı, Elmalılı Hamdi Yazır Hayatı, Elmalılı Hamdi Yazır Kimdir, Elmalılı Hamdi Yazır Türk Edebiyatı, Elmalılı Hamdi Yazır Yaşamı, Hayatı, Kim Kimdir?, Kimdir, Muhammet Hamdi Yazır, Muhammet Hamdi Yazır Hayatı, Şairlerin Biyografileri, Sanatçıların Biyografileri, Türk Edebiyatı Elmalılı Hamdi Yazır Biyografi, Ünlülerin Biyografileri, Yaşam Öyküsü, Yazarların Biyografileri
- Rastgele 10 Yazı:
- Nefi’nin Hayatı
- İpek Yolunun Tarihi / Konu Özeti
- Türk İçki Sözleri
- Anlamanın Mantığının Araştırılabilirliği
- Somut ve Soyut Anlamlı Kelimeler
- Batı Edebiyatında Roman
- Kültür Nedir? / Tanımı ve Açıklaması
- Gaznelilerde Saray Mimarisi ve Sanatı
- Karahanlılar’da Kültür ve Sanat
- Göktürk Yazısı ve Orhun Türkçesi
(Yavuz TANYERİ)