Yukarıda belirtilen tarihî ve sosyal sebeplerle dilimize yapı ve işleyiş bakımından kendi benliğini kazandıracak yönlendirme çalışmalarının başlatılabilmesi için, öncelikle kamuoyunda bu yönlendirmeye elverişli bir ortamın hazırlanması ve dil devrimini kolaylaştırıcı, yine devrim niteliğindeki önlemlerin alınması gerekiyordu. Atatürk’ü devrim uygulamalarında başarıya ulaştıran özelliklerden biri de devrimlerin belirli bir sıraya göre ve gerektiğinde kendi içinde birtakım önceliklere dayanılarak ele alınmış olmasıdır. Böyle bir zamanlamanın dayandığı temel görüş, hem konuların olgunlaşmasını beklemek, bunların uygulamadaki öncelik ve sonralıklarını iyi belirleyerek toplumda en elverişli ortamı hazırlamak hem de daha önce yapılması gerekenleri ihmal etmemektir. Atatürk bu görüşünü büyük Nutuk’ta şu sözlerle dile getirmiştir: “Uygulamayı birtakım safhalara ayırarak, olaylardan ve olayların akışından yararlanarak milletin duygu ve düşüncelerini hazırlamak ve basamak basamak ilerleyerek hedefe ulaşmaya çalışmak gerekiyordu. Nitekim öyle olmuştur.”
Aynı durum dil devrimi için de geçerli olduğundan bu devrime kadar uzanan gelişmeler 1923-1932 yılları arasında şöyle bir basamaklamadan geçmiştir:
1. Arapça, Farsça derslerinin öğretimden kaldırılarak yeni kelime gereksinimi için bu dillere başvurma yolunun kapatılması,
2. Dil devrimini millî eğitim temeline oturtacak yazı devriminin yapılması,
3. Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin (bugünkü Türk Dil Kurumu) kurularak Türk dili çalışmalarına başlanması,
4. Türk dili konusundaki çalışmaları bilim temeline oturtacak tedbirlerin alınması.
3 Mart 1924’te çıkarılan Tevhid-i Tedrisat (Öğretimin Birleştirilmesi) Kanunu, 26 Aralık 1925’te İslam takvimi yerine uluslararası takvim ve saat ölçülerinin getirilmesi, 20 Mayıs 1928’de Arap harfli rakamlar yerine Lâtin esaslı uluslararası rakamların kabulü ve 1927 yılında Atatürk tarafından yazı devrimi ile ilgili fikir çalışmalarının yapılması, dil devrimine de öncülük eden uygulamalardır.
|» “Dil Devrimi“ Sayfasına Dön! «|
