Arpacık, gözün üst veya alt kapağında kızarıklık ve ağrı gibi belirtileri olan ve doğal / ilaçlı tedavisi kolay olan bir rahatsızlıktır. Arpacık, tıpta “göz sili enfeksiyonu“; halk dilinde ise “it dirseği” olarak da adlandırılmaktadır. Toplumda sıkça görülen bu rahatsızlık, toz, mikrop, stres veya gözün kendi yapısı gibi nedenlerden meydana gelmektedir. Genellikle doğal ve ilaçlı tedaviye sonuç veren bir sivilce şeklinde belirir; fakat önemsenmediğinde cerrahi müdahale gerektirecek ciddi sıkıntılara yol açabilir.
Arpacık Neden Çıkar?
Arpacık, bakteri / mikrop kaynaklı bir hastalıktır. Nasıl ki üst solunum yollarınız havada uçuşan veya yediğiniz besinlerde bulunan mikroplardan enfeksiyon kapabiliyorsa; gözümüz de enfeksiyon kapma konusunda çok hassas bir organımızdır. Ellerimiz kirliyken gözlerimizi ovuşturmak, nezle olduğumuzda burnumuzu sildikten sonra farkında olmadan gözlerimize dokunmak, uzun süre makyajlı hâlde kalmak veya makyajı düzgün biçimde temizlememek, vitamin veya mineral eksikliği yaşamanız, stresli ve yorucu günler geçirmek, yüksek düzeyde tozlu ve kirli bir ortama maruz kalmak, gözün kendi yapısının enfeksiyon kapmaya meyilli olması gibi birçok neden gözünüzde arpacık rahatsızlığı meydaha getirebilir.
Arpacığın Belirtileri Nelerdir?
Arpacık genellikle bir gözünüzde çıkar, eğer önemsenmezse veya tedavi sürecinde mikrop diğer gözünüze bulaşırsa iki gözünüde birden çıkma ihtimali bulunur. Gözünüzün alt veya üst kapağında hafiften bir kızarıklık ve hassasiyet ile başlar. Bu kızarıklık belirmeden önce, göz kapağınıza dokunduğunuzda bir ağrı hissedersiniz. Bu göz kapağınızın enfeksiyon kapmaya başladığının habercisidir. Gözünüzde seyirme, batma, hafiften bulanık görmeye başlama, gözün içinde ağrı gibi belirtiler görülebilir. İleri seviyede arpacık rahatsızlığında başınız bile ağrıyabilir.
Kızarıklık giderek şişkinliğe doğru ilerler. Bu saatler sürebileceği gibi günler de alabilir. Fakat sürekli bir hassaslaşma, ağrı ve sivilce benzeri görüntü meydana gelir. İlerleyen aşamalarda, gözün kirpiklere yakın veya daha altta / üstte olan bölümünde bir sivilce kökü belirir. Sivilcenin ucu gözün kirpik altı kısmında –kadınların sürme çektikleri yerde– ise, iyileşme süreci daha kolaydır. Daha üst bölgelerde meydana gelen arpacığın tedavisi daha zordur.
Arpacığın Doğal Tedavisi Nasıldır?
Arpacığın çıkmaya başladığını anladığınız anda, bir diş sarımsağı sert bir yüzeyin üzerine koyup bıçağı yan tutarak üzerine bastırın. Bunu avuç içinizle de yapabilirsiniz. Amacımız, sarımsağın bıçak değmeden ezilmesi ve sulanması. Daha sonra sarımsağın kabuklarını soyun ve içini açın. Sulanan kısmı, arpacığın tam üzerine gelecek şekilde sürün. Bu acı veren, gözlerinizi açamayacak kadar sızlatan / yaşartan bir uygulamadır. Fakat arpacık çıkmadan uygulandığında çok büyük oranda sonuç veren bir yöntemdir. Bu şekilde daha arpacık çıkmadan kuruyup, yok olmaktadır. Fakat uç vermiş, sivilce hâline gelmiş bir arpacıkta, bu yöntemin neredeyse hiçbir yararı yoktur.
İt dirseği tedavisinde kullanılan diğer doğal yöntem, demlenmiş bir çayın buharına gözünüzü tutmanızdır. Çay demlendikten sonra, ocağın üzerinde iken ve altı kaynıyor iken demliğin üst kapağı açılır ve arpacık çıkan gözünüz demliğin üst kısmından çıkan ince buğuya tutulur. Daha sonra o çay soğumaya bırakılır ve üzerinden üç beş saat geçer. Demliğin içerisindeki soğuk çay, tekrar çok hafif ılık hale getirilir ve ılık iken bir tül bezin içerisine posası ile birlikte konularak arpacık çıkan gözün üzerine konulur. Böylece 5-10 dakika beklenir. Bu işlem gün içerisinde birkaç kez tekrarlanır. Dinlenmiş çayın posasındaki antioksidan etki, gözünüzdeki enfeksiyonu kurutmada ve sivilcenin patlamasını sağlamada etkili olacaktır.
Arpacığın üzerine günde üç kere olmak üzere 40 defa küçük dokunuş tarzında vurmanın, sürme çekmenin, kirbitin mantar kısmını ıslatıp sürmenin de arpacık tedavisine iyi geldiği söylenmektedir. Ayrıca şu doğal tedaviler arpacığın kaybolmasında işe yaramaktadır:
• Patatesin iç kısmını rendeleyip bir bezin içine koyun. Bu bezi arpacığın üzerine kapatın.
• Mayıs papatyası çayı (1 fincan kaynar suyun içinde 1 çay kaşığı kuru Mayıs papatyası 2-3 dakika bekletilir) ılıkken içine pamuk veya pamuklu bez batırılıp göze yatırılır.
• Bol miktarda sarımsak, çiğ sebze ve meyve yenir.
• 2 çorba kaşığı dövülmüş keten tohumu 2 su bardağı kaynar suda 5-6 dakika bekletilir. Temiz bir bez parçası bu suya daldırılıp kapalı gözün üstüne yatırılır. Uygulama süresi 15-20 dakikadır, günde 2-3 kere tekrarlanır.
• Haşlanmış 1 patates çatalla ezilir. 1 yumurta sarısı ve sıcak süt eklenerek lapa yapılır. Temiz bir bezin üstüne sürülür. Patatesli kısım göze değecek şekilde kapalı göz kapağına yatırılır. Uygulama süresi 15-20 dakikadır, günde 2-3 kere tekrarlanır.
• 1 tatlı kaşığı rezene veya atkuyruğu bitkisi 1 su bardağı kaynar suda ılıklaşana kadar bekletilir. Temiz bir bez parçası bu suya daldırılıp kapalı gözün üstüne yatırılır. Uygulama süresi 20 dakikadır, günde 2-3 kere tekrarlanır.
Arpacığın İlaçlı Tedavisi
Burada bir ilaç adı vermenin doğru olmayacağını düşündüğümüz için, aslında arpacık / it dirseği tedavisinde doğal tedavilere güvenmenin yanında, bir hekime başvurmanızın çok önemli olduğunu belirtmek isteriz. Çünkü arpacık doğru şekilde tedavi edilmediği zaman, göz kapağında yer edinmekte ve kısmen iyileşmiş gibi görünse de ilerleyen zamanlarda tekrar nüksedebilmektedir. Bunun için enfeksiyonun tamamen kurutulması gerekmektedir. Bunu sağlayacak ilaçları da doktorunuz gözünüzün yapısını ve arpacığın durumunu göz önüne alarak yazacaktır.
Arpacık Ameliyatı
Eğer arpacık doğru tedavi edilmedi veya tedaviye yanıt vermedi ise, arpacığın göz kapağından alınması gerekmektedir. Göz kapağındaki keselerin yapısı, her bölgede farklıdır. Kirpiklerin altına yakın bölgede çıkan arpacıklar, tedaviye kolayca yanıt vermektedir; fakat daha üst bölgelerdeki keselerde bulunan arpacık kökü, uç veremediği için bir türlü boşalamamaktadır. Bu durumda bir ayı geçen durumda arpacık keseler içinde yer edinir ve kist hâlini almaya başlar. Bu da gözünüzde çirkin bir görüntü meydana getirir. Ayrıca bu arpacığın yıl içinde tekrar tekrar kızarık bir görüntü alması mümkündür.
Bu durumda yapılması gereken, basit bir kesi yöntemiyle göz kapağınızın içindeki kistin alınması / boşaltılması; iğne ile iltihapın kurutulması veya şırınga ile bu iltihabın çekilmesidir. Bu cerrahi müdahale çok kısa sürede tamamlanmakta ve gün içinde hasta eski yaşamına dönmektedir.
Orkun KUTLU
