Alıntı Sözcüklerin Yazım Kuralları
Batı kökenli alıntı sözcükler, Türkçenin ses yapısına uydurularak kullanılmakla birlikte; bazen özgün biçimleriyle kullanılabilirler. Yabancı (alıntı) sözcüklerin Türkçede kullanımıyla ilgili belli başlı yazım kuralları şöyledir:
1. Çift ünsüzlü hece içeren Batı kökenli alıntı söz-cükler, ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır:
Örnek: fren, gram, gramer, gramofon, grup, kral, kredi, alafranga, apartman, film, form, lüks, modern, psikiyatr, slayt, teyp…
NOT: Bu tür bazı alıntı sözcüklerde, söz başında veya iki ünsüz arasında bir ünlü türemiştir:
Örnek: iskele, iskelet, istasyon, istatistik, kulüp…
2. Batı kökenli alıntı sözcükleride g ünsüzü koru¬nur (ğ’ye çevrilmez):
Örnek: biyografi, daktilograf, dogmatizm, magma, monografi, paragraf, arkeolog.
NOT: Ancak kimi sözcüklerde iç sesteki g’nin ğ’ye dönüştüğü görülebilir:
Örnek: coğrafya, fotoğraf, topoğraf…
3. İçinde yan yana iki veya daha fazla ünsüz bulunan batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır:
Örnek: alafranga, apartman, biyografi, elektrik, gangster, kilogram, orkestra, paragraf, program, telgraf.
4. Yabancı dillerden Türkçeye aktarılan sözcüklerde yan yana bulunan ünlüler arasına genellikle ünsüz konmaz:
Örnek: ideal, kuaför, puan, şampuan, realizm.
NOT: Ancak, yabancı dillerden alınan kimi sözcüklerdeki “io“, “ia” ünlüleri arasında y ünsüzüne; özellikle Fransızca sözcüklerdeki “oi” çift ünlüsünün söylenişi olan “ua” arasında “v” ünsüzüne yer verilir:
Örnek: biyoloji, biyografi, bibliyografi, diyaliz; konservatuvar, laboratuvar, tuvalet.
5. İki ünsüzle başlayan batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır:
Örnek: Francala, gram, gramer, gramofon, grup, kral, kredi, kritik, plan, pratik, problem, profesör, program, proje, propaganda, protein, prova, psikoloji, slogan, snop, spiker, spor, staj, stil, stüdyo, trafik, tren, triptik.
NOT: Bu tür birkaç alıntıda, söz başında veya iki ünsüz arasında bir ünlü türemiştir. Bu ünlü söylenişte de yazılışta da gösterilir: İskarpin, iskele, iskelet, istasyon, istatistik, kulüp.
6. Aşağı durumlarda Batı kökenli sözcükler, özgün biçimleriyle yazılır:
a. Bilim, sanat ve uzmanlık dallarında kullanılan bazı terimler:
Örnek: andante (müzik), cuprum (kimya), deseptyl (eczacılık).
b. Latin yazı sistemini kullanan dillerden alınan deyim ve sözler:
Örnek: Veni, vidi, vici (Geldim, gördüm, yendim.); conditio sine qua non (Olmazsa olmaz.);
eppur si muove (Dünya her şeye rağmen dönüyor.); to be or not to be (Olmak ya da olmamak)…
Mesele falan değildi öyle, To be or not to be kendisi için; Bir akşam uyudu; Uyanmayıverdi. (Orhan Veli Kanık)
7. Batı kökenli alıntıların içindeki ve sonundaki g ünsüzleri olduğu gibi korunur:
Örnek: biyografi, diyagram, dogma, magma, monografi, paragraf, program; arkeolog, demagog, diyalog, filolog, jeolog, katalog, monolog, psikolog, ürolog.
NOT: Ancak coğrafya, fotoğraf ve topoğraf kelimelerinde g’ler, ğ’ye döner.
8. İki ünsüzle biten batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır:
Örnek: film, form, lüks, modern, natürmort, psikiyatr, seks, slayt, teyp.
|» “Yazım Kuralları“ sayfasına dön! «|
BENZER KONULAR
- Yazının Bağlantısı: Alıntı Sözcüklerin Yazım Kuralları
- Yazının Bölümü: Yazım Kuralları
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: Alıntı Kelimelerin Yazımı, Alıntı Sözcükler Yazım Kuralları, Dil ve Anlatım, Edebiyat, İmla Kılavuzu, İmla Kuralları, imla Kuralları Nelerdir, İmla Kuralları Tdk Vikipedi, TDK, Türkçe, Yabancı Kelimelerin Yazımı, Yabancı Sözcükler Yazım Kuralları, Yazım - İmla Kuralları, Yazım Kılavuzu, Yazım Kuralları, Yazım Kuralları Ders, Yazım Kuralları Konu Anlatımı, Yazım Kuralları Nelerdir, Yazım Kuralları Tdk Vikipedi, Yazım ve Noktalama, Yazım Yanlışları
- Rastgele 10 Yazı:
- Arpacık Nedir? / Belirtileri ve Doğal Tedavisi
- Kalıplaşmış İsim-Fiil / Kalıplaşmış Ad Nedir?
- Tanzimat Edebiyatında Hikaye ve Roman
- İstiklal Marşının İlk ve Son Hâli
- Ekfiil (Ekeylem)
- “İle” Edatının Yazımı
- Edebiyat Dili
- Durduramadığın Zamana Tutunmak
- Bağlama / Saz Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
- Atatürk İlkeleri
İşime yaradı bununla sunum yapacağım inşallah güzel not alırım.