Sözde Özne Nedir?
Tarih: 30 Haziran 2015 | Bölüm: Cümlenin Öğeleri, Dil-Anlatım | Yorumlar: 13 Yorum var.
Cümlenin öğelerinden sözde özne nedir, hangi soru ile nasıl bulunur ve sözde özne örnekleri nelerdir gibi soruların yanıtlarını yazımızdan öğrenebilirsiniz. Cümlede işin kim tarafından yapıldığını belirten öznenin üç farklı çeşidi vardır. Bunlardan biri gerçek öznedir, ki bu cümlede işin kim tarafından yapıldığı apaçık gösterildiği zaman kullanılır. İkinci özne türü gizli öznedir, ki bu da işin kim tarafından yapıldığı aslında belli olduğu hâlde cümlede gösterilmeyen özne türüdür. Üçüncü özne türü olan sözde özneyi ise ayrıntılı olarak şöyle açıklayabiliriz:
“Cümlede işin kim ya da kimler tarafından yapıldığı belli olmadığında, yapılan işten etkilenen nesnenin üstlenmiş olduğu geçici görevdir.” tanımı, bize sözde özneyi açıklar. Dil bilgisi terimleriyle açıklayacak olursak, eğer cümle edilgen çatılı bir yapıda ise, yani cümlede işin kim tarafından yapıldığı belli değilse, o cümle içerisinde kullanılan nesne, cümlede gösterilen işi üstlenir ve sözde özne olarak adlandırılır. Şimdi bu tanımları bir örnek ile açıklamaya çalışalım:
“Otoparktaki araçlar temizce yıkandı.” cümlesinde yüklem, “yıkandı” çekimli fiilidir. Yükleme işi kimin yaptığını soralım. “Otoparktaki araçları kim yıkadı?” İşte bu soruya cevap vermemiz mümkün değildir. Çünkü araçları kimin yıkadığı cümlede gösterilmemiştir. Bu durumda soruyu şöyle değiştiriyoruz: “Kim / ne yıkandı?” İşte bu soruya “araçlar” cevabını verebiliriz. Normalde araçlar, yapılan yıkanma işinden etkilenen bir nesnedir. Fakat cümlenin gerçek öznesi olmadığı için, “sözde özne” görevini üstlenmiştir. Demek ki cümledeki sözde özne “otoparktaki araçlar” sözcük grubu olmalıdır.
Duygusal Anlatım Nedir?
Tarih: 27 Haziran 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 12 Yorum var.
Türkçe dersi 5. sınıf konu anlatımı içerisindeki duygusal anlatım nedir, duygusal anlatıma örnek cümleler ile ilgili hazırladığımız yazımızdan yararlanarak bu konuyu ayrıntılarıyla kavrayabilirsiniz. Cümlenin anlatım özelliklerinden, 5. sınıf düzeyinde verilen iki başlık vardır. Bunlardan biri abartılı anlatım, diğeri ise duygusal anlatımdır. Aslında cümlede anlam çok farklı başlıklar altında da sınıflandırılabilir. İşte duygusal anlatım bunlardan biridir.
Duygusal anlatım, isminden hareket edilerek tanımlanacak olursa; “Cümle içerisinde iyi veya kötü herhangi bir duygusal ifade bulunuyorsa, bu cümle duygusal anlatımlı denilmektedir.” şeklinde tanım yapabiliriz. “Üzülmek, sevinmek, hüzünlenmek, gururlanmak, gözleri dolmak, neşesi yerine gelmek…” gibi iyi veya kötü tüm duygu ifadeleri, duygusal anlatım için yeterlidir. Cümlenin içerisinde bu ve buna benzer ifadelerden herhangi biri bulunuyorsa, bu cümle duygusal anlatımlıdır denilebilir.
Sevinmek, üzülmek, telaşlanmak, kaygılanmak, umutlanmak gibi duyguların anlatıldığı ifadelere duygusal anlatım adı verilir. Duygusal anlatım ile kendi duygularımızı anlatırız ya da başkaların duygularını anlarız. Duygusal anlatım; acıma, sevinme, üzülme, şaşma, kızma, pişman olma, korkma gibi çeşitli duygu hallerini aktarmak için kullanılan anlatımdır. Abartılı anlatım; bir durumu ya da olayı olduğundan farklı göstermek amacıyla kullanılan anlatımdır. Örneğin “Aldığımız kaza haberi ile hepimiz şok olduk.” cümlesinde kişilerin yaşadığı duygusal bir olay yansıtıldığı için, bu cümle duygusal anlatımlıdır.
Abartılı Anlatım Nedir?
Tarih: 25 Haziran 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 1 Yorum var.
Türkçe dersi 5. sınıf konu anlatımı içerisindeki abartılı anlatım nedir, abartılı anlatıma örnek cümleler ile ilgili hazırladığımız yazımızdan yararlanarak bu konuyu ayrıntılarıyla kavrayabilirsiniz. Cümlenin anlatım özelliklerinden, 5. sınıf düzeyinde verilen iki başlık vardır. Bunlardan biri abartılı anlatım, diğeri ise duygusal anlatımdır. Aslında cümlede anlam çok farklı başlıklar altında da sınıflandırılabilir. İşte abartılı anlatım bunlardan biridir.
Abartılı anlatım, yine isminden hareket edilerek tanımlanacak olursa; “Bir olayı daha etkileyici ifade etmek için olduğundan çok daha üstün ve yoğun olarak göstermeye, gerçekte gerçekleşmesi çok zor veya imkânsız olan ifadelerle anlatmaya abartılı anlatım denir.” şeklinde tanımlayabiliriz. Bazen kişiler ifade etmek istedikleri duygu ve düşünceleri, karşıdakilere daha etkileyici olarak aktarmak istediklerinde, varlıkları veya olayları olduğundan çok daha fazla ve büyük göstermeye çalışabilirler. İşte bu duruma abartı veya mübalağa denir. Abartının kullanıldığı cümlelerin anlatım biçimine de abartılı anlatım biçimi denir.
Bir olay ya da kavramın büyüklüğünü ya da küçüklüğünü daha iyi gösterebilmek için olduğundan az veya fazla göstermeye denir. Bu tarz ifadelerin olduğu cümlelere de abartılı cümleler denir. Abartılı cümleler insanları güldürmek, eğlendirmek ya da bir konuya dikkat çekmek için kullanılır. Gerçekleştirilemeyecek,imkansız ifadelere abartılı ifadeler denir. Abartılı ifadeler dikkat çekmek, meraklandırmak veya gülmek için kullanılır. Örneğin “Çocuk ateşler içinde yanıyor.” derken, çocuğun gerçekten ateşler içinde yanması mümkün değildir. Kastedilen şey, çocuğunun vücut sıcaklığının (ateşinin) normalin bayağı üstünde olmasıdır. Fakat böylece konu daha etkili anlatılmak, konuya dikkat çekilmek istenmiştir.