“Ordu” Sözcüğünün Türk Dili ve Tarihinde Kullanımı
Tarih: 17 Nisan 2013 | Bölüm: Türk Tarihi - Kültürü | Yorumlar: Yorum yok.
“Ordu” deyimi Türkçede, birbirlerine yakın, birçok anlamlar için kullanılmıştı. Ordunun esas ve en eski anlamı, “hükümdar çadırı“, demekti. Başkomutanların ve hatta küçük komutanların karargâh çadırları da birer ordu idiler. Bu söz, gelişe gelişe başkent anlamına ve hatta bugün bizlerin de kullandığımız, birer asker topluluğu olan ordu karşılığı olarak söylenmişti. Biz burada daha çok, başkentler için denmiş olan “Ordu” deyimi üzerinde duracağız.
Hunlarda “Ordu” ve Türkçe “ordu” sözü:
Ordu deyimini, “Büyük Hun Devleti” çağından beri görebıliyoruz. Eski Çin kaynaklarında ordu şeklinde yazılmış, bazı yer adlarını da görüyoruz. Hun İmparatorluğu’nda ordu adını taşıyan yerler, genel olarak askeri strateji bakımından önemli olan bölgelerdi.
“Ordu” sözünün aslı Türkçe’dir. Eski Türkçe’de “or-ta” deyimi, “ordu” şeklinde de söylenirdi. Bu söz, yer belirten Türkçe “or-“ kökü ile “-tu” ekinden meydana gelmişti. Türklere göre, nerede bir devlet varsa onun da bir “ortası” bulunurdu. Devletin ortasında da ya devlet başkanı veyahut da ordu başkomutanı otururdu.
“Ordu” hakan ve ailesinin bulunduğu yer:
Esas “Ordu” hakanın ailesinin bulunduğu, devletin en “orta” yeri idi. Eski Türkler’de “askerî idare” ile “devlet idaresi“, benzer idi. Halk, ordudan ve orduda devletten ayrı şeyler değillerdi. Han, aynı zamanda bir “başkomutan” idi. Han’ın çevresinde, elbette ki birçok muhafızları ile yakın maiyeti de vardı. Ama bütün bu muhafızların ortasında ise, kendi ailesi bulunurdu. En iyisi, Oğuzların Göktürk ordusunu nasıl bastıklarını Kül-Tegin’in yazıtından okuyalım.