Anlatımın Özellikleri Nelerdir?
Tarih: 19 Aralık 2011 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 27 Yorum var.
Anlatımın özellikleri, yazılı veya sözlü anlatımın insanlar üzerindeki etkisi açısından oldukça önemlidir. Çünkü bir konudaki duygu ve düşünceleri, karşıdaki kişi veya kişilere en doğru biçimde aktarabilmek için, anlatımın belli özelliklerini taşıması gerekmektedir. İyi bir anlatımı yakalayabilmek için anlatımın özelliklerini bilmek gerekir. Anlatım özellikleri, anlatımın nasıllığı ile ilgilidir. “Karşılıklı konuşmada, karşılıklı anlayış birliğine varabilmek için anlatım nasıl olmalıdır?” sorusunun karşılıkları bizi iyi bir anlatımın özelliklerine götürür. Anlatım özellikleri şöyle sıralanabilir:
Doğallık
Başlığın adından da anlaşılacağı üzere, her şeyin olduğu gibi anlatılmasıdır. Gerçeklerin çarpıtılmadan, en doğal hâliyle ifadesidir. Anlatılanların doğal olabilmesi için anlatıcının kendine güveninin tam olması gerekir. Kişi konuşmada ya da yazmada yapmacıklıktan uzak olmalıdır. Kişinin doğal konuşabilmesi için yaşama sevinciyle dolu olması, duygularını gizlememesi gerekir. Bunun için de kişi kendini sevmeli, dinleyicisini sevmeli, yaşamayı sevmelidir. Anlatacaklarını süslemeden, yalın bir dille fakat candan, yürekten anlatmalıdır.
İlginçlik
İlginç olmayan şeyler, karşıdaki insanın ilgisini çekmeyeceği için hitap ettiğimiz insanın özelliklerine göre konuyu ilginç kılmak gerekmektedir. Kişinin anlatımı kendine özgü ise başkalarını taklit eder nitelikte değilse ilginç demektir. Anlatıcı, daha önceki söylenilenlerden, yazılanlardan ayrı konuları yakalamalı. Dili kullanımındaki kıvraklık, buluş kendine özgü olmalıdır.
Tutarlılık
Bir söylenenin, diğer söylenenlerle gerçeklik veya doğruluk açısından aynı niteliği taşıma durumudur. Kişinin anlattıkları önceki anlattıklarıyla çelişmemelidir; yaptıklarına ters düşmemelidir. “Ya konuştuğun gibi ol, ya olduğun gibi konuş.” sözü kişi tutarlılığının ölçüsü olmalıdır. Söz gelimi bir kişinin “Sosyal hayatımın çok canlı olmasını, sürekli arkadaşlarla birlikte vakit geçirmeyi isterim.” sözünün devamında, “Yalnızlığı çok sever, sadece kendimle başbaşa kaldığımda mutlu olurum.” demesi, tutarsız iki düşünceyi ifade ettiğinden, dinleyiciye konuşmanızın doğru olmadığını düşündürecektir.
Sözlü ve Yazılı Anlatımın Özellikleri
Tarih: 19 Aralık 2011 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 4 Yorum var.
A. Sözlü Anlatımın Özellikleri
1. Bir konuyu, sahip olduğumuz birikimi kullanarak bir plân çerçevesinde anlatmadır.
2. Anlatılacak konu dinleyicileri ilgilendirmelidir.
3. Anlatıcı konuyu detaylarıyla kavramış olmalıdır.
4. Anlatılacaklar, bir plâna göre sıralanmalıdır.
5. Dilin, açık ve anlaşılır olmasına dikkat edilmelidir.
6. İfadeler, duygu düşünce ve hayallerle zenginleştirilmelidir.
7. Kelimelerin ses vurgu ve tonlamalarına uyulmalıdır ve buna dikkat edilmelidir.
Tanzimat Edebiyatı
Tarih: 19 Aralık 2011 | Bölüm: Tanzimat Edebiyatı | Yorumlar: 2 Yorum var.
Tanzimat edebiyatı, Osmanlı devletinin gerileme ve çöküş döneminin başladığı yıllarda, 1839 yılında yayınlanan Tanzimat Fermanı ile başlayan akıma ait bir edebiyat dönemidir. Osmanlı Devleti, içinde bulunduğu karışık durumdan ve işgallerden kurtulmak için, yüzünü batıya dönmeye başlamıştır. Tanzimat edebiyatı, işte bu batı ile kurulan yakınlaşma döneminde ortaya çıkmıştır.
Tanzimat edebiyatı, Osmanlı’daki divan edebiyatından pek çok farklı özellik göstermekedir. İlk olarak deneme, söyleşi, eleştiri, roman ve hikaye gibi türlerde eserler verilmeye başlanmıştır. Dil, daha önceki döneme göre sadeleşmiş ve edebiyat “halk için” yapılmaya başlanmıştır. Aslında bu dönemde düşünceler tam oturmuş değildir ve Tanzimat sanatçıları arasında görüş ayrılıkları da bulunmaktadır.
Bu dönem genel olarak, edebiyatın batıdaki gelişmelerin etkisinde bir nebze millileşmesi ve halka yakınlaşması olarak nitelendirilebilir. Aşağıda Tanzimat dönemi Türk edebiyatına ait sayfalara ulaşabileceğiniz bağlantılar bulunmaktadır:
Birinci Dönem Tanzimat Edebiyatı
İkinci Dönem Tanzimat Edebiyatı
Tanzimat Edebiyatının Oluşumu
Tanzimat Edebiyatının Genel Özellikleri
Tanzimat Döneminin Önemli Temsilcileri
Tanzimat Edebiyatında Edebi Gelişmeler
Tanzimat Döneminde Gazetecilik
Tanzimat Edebiyatında Hikaye ve Roman
Tanzimat Döneminde Şiir
Tanzimat Edebiyatında Felsefe
Tanzimat Döneminde Gazetecilik
Tarih: 19 Aralık 2011 | Bölüm: Tanzimat Edebiyatı | Yorumlar: Yorum yok.
Bu dönemde edebiyatımıza giren yeni türlerin içinde diğerlerine nazaran gazeteciliğin önemi büyüktür. Çünkü; makale, fıkra, haber, röportaj, sohbet, mülakat, anı, gezi, şiir, inceleme vb. Pek çok türün gelişmesinde ve yaygınlaşmasında gazetenin payı büyüktür. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ifade ettiği üzre “bu devirde gazete hemen tüm yeniliği idare eder.”
Gazete, her gün bir toplumdan, bir sorun üzerinde fikir ve görüşe sahip ikinci bir toplum çıkarabilecek kudrette bir çözümleme ve birleştirme organıdır. Gazetenin diğer toplumlara göre bizde farklı bir yere sahiptir. Tanpınar’ın da dediği gibi “hiçbir yerde gazete bizdeki role benzer bir rol oynamamıştır. (…) bütün işaretler ondan gelir. Kalabalık onun etrafında kurulur. Okumayı o yazar. Mekteplerin uzak bir gelecek için hazırladığı ocağı o tutuşturur.”
Gazete sayfaları her gün milyonlarca kişinin beraber toplanıp beraber düşündükleri, konuştukları bir toplantı meydanı gibidir.
Demokratik toplumların hayatında en önemli rolü fikirler oynamaktadır. Fikir özgürlüğününün olduğu her yerde kişiler, çeşitli olanak ve araçlardan faydalanarak fikirlerini savunmak isterler. İşte bu araçların en önemlisi ve etkilisi gazetedir. Gazete: dünyadaki bütün olup biten olayları günü gününe halka bildiren, haberleri kendi görüşü ile yorumlayan, ufkumuzu her türlü bilgiler vererek genişleten düşüncelerimizi aydınlığa götüren basılmış kağıtlar topluluğudur. Tanzimat gazeteciliği ise, halkın görüşünün yanı sıra edebiyatı da değiştirir. Bu gazeteleri okuyanlar, batıdaki yeni dünya görüşü ile karşılaşırlar.özellikle dergilerin çıkışı gazetelerden sonra geldiği için edebiyatla ilgili ilk yazılar gazetelerde yaynlanır.
TANZİMAT DÖNEMİNDE ÇIKARILAN GAZETELER
Tanzimat Döneminde Çıkarılan Gazeteler ve Özellikleri
1. Takvim-i Vakâyı Gazetesi (1831) Ve Özellikleri
2. Ceride-i Havadis Gazetesi (1840) Ve Özellikleri
3. Tercüman-ı Ahval Gazetesi (1860) Ve Özellikleri
4. Tasvir-i Efkâr Gazetesi (1862) Ve Özellikleri
5. Ayine-i Vatan Gazetesi (1866) Ve Özellikleri
6. Muhbir Gazetesi (1866) Ve Özellikleri
7. Terakki Gazetesi (1868) Ve Özellikleri
8. Mümeyyiz Gazetesi (1869) Ve Özellikleri
9. İbret Gazetesi (1870) Ve Özellikleri
10. Musavver Gazetesi (1872) Ve Özellikleri
11. Tercüman-ı Hakikat Gazetesi (1878) Ve Özellikleri
12. Mizan Gazetesi (1886) Ve Özellikleri
13. İkdam Gazetesi (1894) Ve Özellikleri