Harezmi
Tarih: 12 Aralık 2011 | Bölüm: H | Yorumlar: 75 Yorum var.
Harezmli olan şairin hayatı hakkında elde fazla bilgi yoktur. Rum’u ve Türkiye‘yi baştan başa gezmeye çıkan Hârezmî, Tayfur’dan Şam’a gitmiş ve Maveraünnehir’de uzun süre kalmıştır. Seyahat ederken Aral gölü kıyılarına geldiğinde Altınordu’nun Hanı Canıbeg’in Sirderya yakınındaki adamlarından biri olduğu tahmin edilen Muhammed Hoca Bey ile karşılaşmıştır. Muhammed Hoca Bey 1353 yılında Hârezmî’yi çağırıp o kış orada istirahat edip Türkçe bir eser yazmasını istemiştir.
Hârezmî, Muhammed Hoca Bey’in bu isteğini kabul ederek Muhabbet-nâme (Moskova 1961; Taşkent 1959) isimli mesnevisini kaleme almıştır, aruzun “mefâîlün mefâîlün feûlün” kalıbıyla 754/1353 tarihinde yazılan eser, 11 nâme hâlinde tertip edilmiştir. Eserde kıt’a ismiyle söylenmiş bazı gazeller ile Farsça parçalar da bulunmaktadır. Kuvvetli bir nazım tekniğiyle, üstat bir şair kudretiyle, duygulu ve sanatlı bir söyleyişle yazılmıştır.
Mıılıabbet-ııâme Tourkhan Gandjeî, A. M. Şçerbak (Oguz-nâme, Muhabbet-nâme, pamyatniki drevne uygurskoy i sta-ro uzbekskoy pis’mennosti, Moskova 1959, s. 111-70), E. N. Nadjib (Horezmi, Muhab-bet-naıne, İzdanie, teksta, transkripsiya, perevod i issledovanie, Moskova 1961), T. Ce-lalov (Hârezmî. Muhabbetnâme, Taşkent 1959) ve O. Fikri Sertkaya (‘Hârezmî’nin Muhabbetnârm’s’ımn İki Yazma Nüshası Üzerine”, Türkiyat Mecmuası, c. XVII, İst 1972, s. 185-207) tarafından yayımlanmıştır. Türkçe yanında Farsça şiirleri de olan Hârezmî çağının meşhur şairlerindendir. XIV. asrın sonlarında öldüğü sanılmaktadır.