Çoğul Eki Nedir?
Tarih: 4 Ekim 2022 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: Yorum yok.
Türkçede tekil isimleri çoğul yaparken kullanılan “-ler, -lar” eki çoğul eki olarak bilinir ve çekim eki görevinde kullanılır. İsimlerin tek ve çok olma durumlarını belirledikleri için bu eke “çokluk eki” de denilmektedir. Çoğul eki bir isim çekim ekidir bu nedenle sadece isim ve isim soylu sözcüklere eklenebilir.
İsim kök veya gövdelerine gelerek onların sayıca birden fazla olduklarını gösteren eklere çoğul eki denilmektedir. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere bu ek, isimlerin nicelik olarak çokluğunu göstermek için kullanılan bir isim çekim ekidir. Örneğin “kitap” kelimesi tekil bir kelimedir çünkü kitabın sayıca bir tane –yani tek– olduğu görülmektedir. Fakat “kitap-lar” kelimesi çoğul bir anlam taşır çünkü aldığı çoğul eki sayesinde birden çok varlığı işaret etmektedir.
ÖRN: insanlar, kalemler, kuşlar, bulutlar, dersler, öğrenciler, sınavlar, müdürler, elmalar, sincaplar, kartlar, düşünceler, oyunlar, etkinlikler, ödevler…
Yukarıdaki örneklerden anlaşıldığı üzere “-ler, -lar” çoğul eki, geldiği kelimenin kalınlık – incelik durumuna göre “-ler” veya “-lar” şeklinde kullanılabilmektedir. Ayrıca çoğul eki özel adlara geldiğinde kesme işaretiyle ayrılmalıdır. Bununla birlikte Türkçede kullanılan bir fiil çekim eki olan “-ler, -lar” şahıs eki de bulunmaktadır ve bu ekler birbirine karıştırılmamalıdır. Fiillere gelen şahıs ekleri, eylemi gerçekleştiren şahsı gösterirken isimlere gelen çoğul ekleri varlıkların sayıca birden çok olduğunu belirtmek için kullanılır.
Tekil – Çoğul ve Topluluk İsimleri
Tarih: 30 Ağustos 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 19 Yorum var.
Türkçede tekil, çoğul ve topluluk isimleri / adları nedir, bu adların cümle örnekleri ile ilgili sıkça mesaj gelmesi üzerine bu yazıyı yazıyorum. İsimler, çeşitli yönlerden sınıflandırılır. İfade ettikleri varlığın sayısına göre yapılan sınıflandırmada ise, tekil isim, çoğul isim ve topluluk isimleri kavramları karşımıza çıkar. Bu konuda dikkat edeceğimiz şey, ismin karşıladığı varlığın sayısı veya miktarı olacaktır. Şimdi kısa kısa tanımlar yaparak bu terimleri açıklayalım:
Tekil İsim
Bir isim, eğer yalnızca bir varlığı, nesneyi, kişiyi, eşyayı veya kavramı karşılıyorsa, ayrıca “-lar/-ler” çokluk ekini almamışsa bu kelime tekil isim olarak adlandırılır. Yani bu isimlerin, belirttiği varlık grubundan yalnızca bir tanesini göstermesi gerekir. Adından anlaşıldığı üzere “teklik” ifade eder.
Örnek: kalem, insan, bulut, çiçek, başarı, dostluk, kapı, ödev…
Çoğul İsim
Birden fazla varlığı, nesneyi, kişiyi, eşyayı veya kavramı ifade eden ve mutlaka “-ler/-lar” çokluk ekini almış olan isimlere çoğul isim denir. Çoğul isimler, aynı türden birden fazla varlığı kapsayan ve adından anlaşılacağı üzere “çokluk” ifade eden isimlerdir.
Örnek: öğrenciler, evler, çiçekler, insanlar, dostluklar, halılar…