Cinas Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 16 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 6 Yorum var.
Yazılışları aynı, anlamları farklı sözcüklerin bir arada kullanılmasıdır. Söyleniş ve yazılışları bir, anlamları farklı sözcükleri (sesteş, eşsesli) bir arada kullanma sanatıdır. (Aynı zamanda bir uyak türüdür).
Yazılışları ve söylenişleri aynı, anlamları ayrı olan sözcükleri bir arada kullanma sanatıdır.
ÖRN: Kısmetindir gezdiren yer yer seni
Göğe çıksan âkıbet yer yer seni.
İbni Kemal
Her nefeste eyledik yüz bin günah,
Bir günaha etmedik hiç bir gün ah.
Lâedri
– Niçin kondun a bülbül kapımdaki asmaya,
Ben yarimden ayrılmam götürseler asmaya.
– Göl kıyısındaki sazların arasında bir saz sesi geliyordu.
Nida – Seslenme Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 16 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 1 Yorum var.
Şiddetli duyguları, heyecanları coşkun bir seslenişle anlatmadır. Daha çok ay, ey, hay, ah ünlemleriyle yapılır. Şairin çok duygulanması ve heyecanlanması sonucunu doğuran olayları ve varlıkları gözönüne getirip “ey, hey” gibi ünlemlerle onlara seslenmesidir.
ÖRN: Ey köhne Bizans, ey koca fertut-i musahhir,
Ey bin kocadan arta kalan bive-i bâkir.
– Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü!
– Ey benim sarı tamburam!
Sen ne için inilersin?
– Çatma kurban olayım ey nazlı hilal!
– Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker!
Gökten ecdat inerek öpse o pak alnı, değer…
|» “Edebi Sanatlar“ sayfasına dön! «|
İstifham – Soru Sorma Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 16 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 3 Yorum var.
Anlatımı daha etkili hale getirmek için cevap alma amacı gütmeden soru sormaktır.Yanıt alma amacı gütmeden, duyguyu ve anlamı güçlendirmek için, anlatılmak istenenlerin soru biçiminde anlatılmasıdır. Sözü, cevap beklemeksizin anlamı güçlendirmek için soru soruyormuş gibi kullanma sanatıdır.
ÖRN: Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
– Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?
– Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
– Şu karşıma göğüs geren
Taş bağırlı dağlar mısın?
– Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
– Her gün bu kadar güzel mi bu deniz?
Böyle mi görünür gökyüzü her zaman?
Tenasüp – Uygunluk Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 16 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 3 Yorum var.
Anlam yönünden birbiriyle ilgili sözcükleri bir arada kullanmaktır. Bir dize, beyit ya da dörtlük içinde anlamca birbiriyle ilgili sözcükleri birarada kullanma sanatıdır. Anlamca birbiriyle ilgili sözcüklerin bir arada kullanılması sanatıdır. Karşıt anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılması tenasüp değildir.
ÖRN: Lâleyi sümbülü, gülü hâr almış.
Zevk u şevk ehlini âh u zâr almış.
Bu beyitte lâle, sümbül, gül, hâr (diken) arasında ayrıca zevk, şevk ve âh, zâr sözcükleri arasında tenasüp sanatı vardır.
ÖRN: Deli eder insanı bu dünya,
Bu gece,bu yıldızlar,bu koku,
Bu tepeden tırnağa çiçek açmış ağaç.
ÖRN: Artık demir almak günü gelmişse zamandan,
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan.
ÖRN: Arım,balım,peteğim,
Gülüm, dalım, çiçeğim,
Bilsem ki öleceğim,
Yine seni seveceğim,