Zarf-Fiil Nedir?
Tarih: 27 Ağustos 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 10 Yorum var.
Türkçe dersi 8. sınıf konu anlatımı içerisindeki zarf-fiil nedir, ekleri nelerdir, zarf-fiil cümle örnekleri hakkında bilgi alabileceğiniz bu yazımız sayesinde, fiilimsilerin bir kolu olan zarf-fiilleri kolayca kavrayabileceksiniz. Zarf-fiiller, fiilimsilerin tamamı gibi “fiil” kök veya gövdelerinden belirli ekleri alarak türeyen kelimelerdir. Bu kelimeler cümlede “zarf” görevi ile kullanılır. “Ulaç” veya “bağ-fiil” olarak da bilinen zarf-fiiller, fiilimsilerin üç grubundan bir tanesini oluşturur. Zarf-fiiller fiil kök veya gövdelerine getirilen “-ıp, -arak, -ınca, -ken, -leyin, -mez, -diğinde, -dıkça, -eli, -esiye, -ir…-mez, -casına, -a” ekleriyle oluşturulur.
Zarf-fiil eklerini “Kenyalı asiye ince ipi araklamadıkça madene giremez.” şeklinde kodlayarak ezberlemeniz mümkündür. Bu ekler, fiillerin cümlede zarf olarak kullanılmalarını sağlar. Örneğin, “bak-” fiiline “-arak” zarf-fiil eki geldiği zaman “bakarak” zarfı oluşur ve bu kelime cümle içerisinde herhangi bir fiili niteler hâlde kullanılır. “Etrafımızdaki güzel manzaraya bakarak şehri geçtik.” cümlesinde görüldüğü üzere, nasıl ki sıfat-fiiller cümlede her zaman bir ismi niteliyorsa; zarf-fiil ekini alan kelimeler de cümle içerisinde mutlaka bir fiili veya sıfatı nitelemelidir.
Örnek: – Kardeşim koşarken ayağını burktu.
– Bu dünyaya geldim geleli yüzüm gülmedi.
– Sözlerime gülerek karşılık veriyordu.
– Sabahleyin kuşların sesiyle uyanmak ne güzel.
– Eve gelir gelmez kendimi yatağa attım.
– Yemek pişince haber vermeyi unutma.
– Toroslarda yörük çadırı tüttükçe, Türklük ölmez!
Nesne Nasıl Bulunur?
Tarih: 26 Ağustos 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 27 Yorum var.
Nesne nasıl bulunur, belirtili ve belirtisiz nesneyi cümlenin öğelerini bulurken hangi sorularla buluruz gibi soruların yanıtlarını bu yazıda bulabilirsiniz. Cümlenin öğelerinden nesne, sık sık özne ile karıştırılır. Özellikle belirtisiz nesne ile öznenin soruları aynı olunca, bazen cümle içerisinde bulmak zorlaşabilir. Hâlbuki küçük noktalara dikkat edilirse, belirtili ve belirtisiz nesneleri hem anlamlarından hem de dil bilgisel özelliklerinden anlamak hiç zor değildir.
Belirtili Nesne
Cümledeki nesneyi bulmak için, öncelikle tüm ögelerde olduğu gibi yüklemi bulmak gerekir. Yüklem bulunduktan sonra, belirtili nesneyi bulmak için yükleme “neyi, kimi” soruları yöneltilir. Bu soruların yanıtı, belirtili nesneyi verir. Örneğin, “Her akşam haberleri izlerim.” cümlesinde “neyi izlerim?” sorusunun cevabı olan “haberleri” kelimesi, belirtiyi nesnedir.
Örnekler: – Dün yapılan ihaleyi, en güçsüz aday kazandı.
– Sokakta köpeğimi gezdirdim.
– Ağaçtaki elmaları kim topladı?
– Bilgisayarımı tamirciye gönderdim.
– Kış temizliği için perdeleri makineye attım.
Şahıs Ekleri Nelerdir?
Tarih: 24 Ağustos 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 26 Yorum var.
Şahıs eki, daha doğrusu şahıs ekleri nelerdir, cümle örnekleri ve kullanımı ile ilgili hazırlamış olduğumuz bu yazıda, iyelik ekleriyle farkları sıkça karıştırılan ve fiil çekiminde kullanılan bu ekleri irdelemeye çalışacağız. Şahıs ekleri, fiil çekiminde işin kim tarafından yapıldığını göstermek amacıyla kullanılan çekim eklerinden biridir. Bununla birlikte ek fiil alan isimlerin çekiminde de kullanılmaktadır.
Öncelikle bir tanım yaparak başlayalım. Şahıs ekleri, “fiil çekimlerinde yüklemi şahısa bağlayan eklerdir” diyebiliriz. Şahıs ekleri, büyük çoğunlukla fiil kökünden gelen yüklemlerin çekiminde; iş, oluş veya kılışın kim veya kimler tarafından yapıldığını göstermek amacıyla kullanılır. Yani hareketi şahsa bağlayan eklerdir.
Örnek: – Sokağın başına doğru hızla koşuyordum. (1. tekil /ben)
– Mis gibi yayla havasında serinledik. (1. çoğul / biz)
– Tam aklımdan geçiriyordum ki sen geldin. (2. tekil / sen)
– Yarın İstanbul’a gidiyorum. (1. tekil / ben)
– Hep bu konuda hata yapıyorsunuz. (2. çoğul / siz)
Terim Anlam Nedir?
Tarih: 22 Ağustos 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 17 Yorum var.
Terim anlam nedir, terim anlamlı kelime ve cümle örnekleri nelerdir gibi sorular, sözcükte anlam konusunun alt dallarından biridir. Kelimeler zaman içerisinde gerçek anlamından uzaklaşarak başka anlamlar kazanabilirler. Terim anlam da kelimelerin bilim, sanat, edebiyat gibi dallarda kazanmış oldukları bu anlamları ifade etmektedir. Ayrıntılı bir şekilde tanımlayacak olursak; “bir kelimenin bilim, sanat, edebiyat, tıp, spor, hukuk veya bazı meslekler içerisinde yüklenmiş olduğu anlamlara” terim anlam denir.
“Perde” kelimesinin gerçek anlamı (aklımıza ilk gelen anlam) “evleri Güneş’ten korumak veya özel hayatın gizliliğini sağlamak amacıyla kullanılan bir dekorasyon ürünü” denilebilir. Fakat bu kelimeyi “İzlediğimiz bu tiyatro oyunu üç perdeden oluşuyor.” cümlesindeki anlamıyla kullanırsak, burada perde kelimesi “bir sahne eserinin bölümlerinden her birine verilen ad” anlamıyla kullanılmıştır. Yani perde kelimesi, terim anlam kazanmıştır.
Terim anlamlı kelimeler, dar ve sınırlı bir anlamı ifade ederler. Çünkü yalnızca kullanıldığı meslek, bilim, sanat, spor alanına hitap eden bir anlamı karşılarlar. Örneğin “makale” kelimesi, edebiyat terimi olarak kullanılır. Başka anlamları veya halk dilinde kullanımı yoktur. Ayrıca terimler, halkın söz varlığında genellikle bulunmaz. Fakat halk dilinde yer alan bazı kelimeler, terim anlam kazanabilir. Örneğin “köprü” kelimesi gerçek anlamının dışında dişçilik terimi olarak kullanılmaktadır.